Ceza Kanunun 157. maddesinde düzenlenen dolandırıcılık suçu, tanım olarak hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zarar vererek, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişilerin yapmış olduğu eylem olarak adlandırılmaktadır. Kanun bu eylemlerin nitelikli bir hal şekilde işlenmesini de düzenlemiş olmakla birlikte dolandırıcılık suçunun nitelikli şekilde işlenmesi durumunda sanıklar hakkında verilecek ceza miktarlarında da artışa gitmiştir.
Dolandırıcılık suçunun nitelikli halleri ve ceza miktarları şu şekildedir:
- Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle, 3 yıldan 10 yıla kadar
- Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle, c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle, 3 yıldan 10 yıla kadar
- Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle, 3 yıldan 10 yıla kadar
- Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak, 4 yıldan 10 yıla kadar
- Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle, 4 yıldan 10 yıla kadar
- Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle, 3 yıldan 10 yıla kadar
- Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında, 3 yıldan 10 yıla kadar
- Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle, 3 yıldan 10 yıla kadar
- Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla, 4 yıldan 10 yıla kadar
- Sigorta bedelini almak maksadıyla, 4 yıldan 10 yıla kadar
- Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle, 4 yıldan 10 yıla kadar
Yukarıda belirttiğimiz nitelikli halleri, Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, hakkında da 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılama yapılır.
Dolandırıcılık ve Nitelikli Dolandırıcılık suçunda yer alan nitelikli hallerin üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır. Böylece bu suçlarda da örgüt adı altında işlenmesi ceza miktarı için arttırıcı hal olarak gösterilmiştir.